Dziewiąty tydzień ciąży jest początkiem trzeciego miesiąca. Wasze ciało nie ulega gwałtownym zmianom, chociaż objawy ciąży są już odczuwalne – mogą pojawić się zarówno mdłości jak i lekkie powiększenie się w pasie, które raczej nie jest zauważalne dla innych. Wszystko dlatego, że zarodek rozwija się bardzo gwałtownie. Potrzebuje wiele energii i miejsca. Czego możecie spodziewać się w dziewiątym tygodniu ciąży? Jakich objawów możecie doświadczać? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w naszym artykule. Który to miesiąc ciąży? Chociaż dziewiąty tydzień ciąży jest jednocześnie siódmym tygodniem od zapłodnienia, jesteście już w trzecim miesiącu ciąży. Nadal jednak trwa pierwszy trymestr, kluczowy dla rozwoju zarodka. Do rozwiązania zostało jeszcze trzydzieści jeden tygodni – pełnych zmian zarówno dla Was jak i kiełkującego w Was życia. 9. tydzień ciąży – zmiany w organizmie W dziewiątym tygodniu ciąży prawdopodobnie zauważyłyście kolejne zmiany w swoim ciele. Ze względu na burzę hormonów zmieniają się nie tylko Wasze piersi, które są coraz większe i bardziej nabrzmiałe. Zmiany zachodzą także w obrębie skóry. Niektóre kobiety mogą cieszyć się promienną cerą, inne natomiast skarżą się na zwiększoną ilość wyprysków. Prawdą jest, że w tym czasie skóra jest bardziej tkliwa i skłonna do podrażnień, dlatego warto zadbać o jej stan, codziennie ją nawilżając. Pomogą w tym balsamy i emulsje do ciała jak i kremy do pielęgnacji twarzy. Naturalne jest także pojawienie się rumieńców, które jest związane z większą objętością krwi w ciele. Ze względu zwiększający się biust możecie czuć ucisk w swoim zwykłym biustonoszu. To czas by sprawić sobie biustonosz ciążowy, który będzie rozciągać się wraz z rosnącymi piersiami. Piersi zmieniają nie tylko wielkość, ale również wygląd. Przy brodawkach mogą pojawić się tak zwane guzki Montgomery’ego, które są zupełnie niegroźne. Brodawki nabierają również innej barwy, są ciemniejsze niż wcześniej. Ze względu na te zmiany warto już teraz pielęgnować biust odpowiednimi kremami na rozstępy. Ze względu na szybkie rozszerzanie się naczyń krwionośnych możecie zauważyć także, że Wasze ciśnienie jest obniżone, natomiast serce bije znacznie szybciej. Z tymi zmianami związane jest także puchnięcie dziąseł i krwawienie z jamy ustnej. Dziąsła są wyjątkowo wrażliwe, a w tym czasie mogą nabiegać krwią. Dlatego dbajcie o higienę jamy ustnej i korzystajcie ze szczoteczek do zębów o miękkim włosiu. Oprócz powyższych objawów możecie zauważyć także wzmożone uczucie niepokoju, problemy z koncentracją, spadek libido, żywe sny oraz oczywiście zachcianki żywieniowe. Jak rośnie brzuch w dziewiątym tygodniu ciąży? Chociaż w dziewiątym tygodniu brzuch nie jest jeszcze widoczny, macica znacząco się powiększa. Wszystko ze względu na rosnący zarodek, który niebawem będzie potrzebować dużo miejsca. Te zmiany mogą powodować dość nieprzyjemny tępy ból w podbrzuszu, jednak nie powinnyście się tym martwić. Dopiero w momencie, w którym ból okazuje się intensywny, warto zgłosić się z tym do lekarza. Może to oznaczać, że ciąża jest zagrożona. Niektóre kobiety zauważają także lekko brązową wydzielinę z pochwy, jednak nie jest to groźny objaw. Wiąże się ze zmianami hormonalnymi. Dopiero w sytuacji, w której zauważamy obfite plamienie, powinniśmy skonsultować się z lekarzem. 9. tydzień ciąży – rozwój dziecka W dziewiątym tygodniu ciąży zarodek ma od dwóch do trzech centymetrów. To czas istotny przede wszystkim dla rozwoju mózgu oraz układu nerwowego. Rosnący w szybkim tempie mózg potrzebuje miejsca, dlatego to główka nadal jest największą częścią zarodka. Bardziej widoczne stają się także rysy twarzy. Lepiej rozwinięte są już uszy, usta oraz nos a także oczy. Przy kończynach pojawiają się już palce, a niebawem wytworzą się tam również łokcie i kolana. Zarodek na razie nie ma w sobie kości, a jedynie chrząstkę. Jednak przy tych strukturach już pojawiają się mięśnie, które odpowiadają za ruch zarodka, którego nie da się jeszcze wyczuć. Układy i organy, takie jak mózg, nerki, płuca, wątroba, śledziona i nadnercza, które zaczęły rozwijać się już we wcześniejszych tygodniach, cały czas się kształtują. Aby wykształcić się w pełni potrzebują dużo więcej czasu. Chociaż nadal nie wiadomo, jakiej płci jest zarodek, informacja ta jest już zapisana w genach. U chłopców w dziewiątym tygodniu ciąży kształtują się jądra oraz pęcherzyki nasienne. U dziewczynek zaś jajeczka. Na poznanie płci przyjdzie czas podczas badania USG za około cztery tygodnie. 9. tydzień ciąży – jakie badania Dziewiąty tydzień ciąży to ostatni moment na to, by wybrać swojego lekarza prowadzącego. Najprawdopodobniej macie to już za sobą – tak samo jak zlecone badania, takie jak morfologa krwi, badanie ogólne moczu czy testy na obecność toksoplazmozy i cytomegalii. To także dobry moment na pierwsze USG, jeśli jeszcze nie zostało wykonane. Zobaczycie podczas niego zarodek i usłyszycie bicie serca. Jeśli czujecie się dobrze i nie zauważacie niepokojących objawów, takich jak krwawienie czy intensywny ból podbrzusza, wizyta u lekarza w dziewiątym tygodniu ciąży nie będzie konieczna. Warto jednak samodzielnie kontrolować swój stan zdrowia. W tym celu dobrze jest zaopatrzyć się w ciśnieniomierz. Dziewiąty tydzień ciąży może przynieść wiele objawów, które nie należą do najprzyjemniejszych. Wszystko to jest związane z gwałtownymi zmianami hormonalnymi, które umożliwiają utrzymanie i rozwój zarodka. Jak Wasze ciało będzie zmieniać się w dziesiątym tygodniu ciąży? Tego dowiecie się z następnego tekstu z naszego cyklu Kalendarz ciąży. >>

Jesteś w 9 miesiącu ciąży? Twoje dziecko może przyjść na świat w każdej chwili! Zanim jednak pojawią się pierwsze skurcze porodowe, możesz odczuwać większą niż zwykle senność i zmęczenie. Podpowiadamy, jak przetrwać ten okres i na co należy zwrócić szczególną uwagę. W końcu nadszedł 9 miesiąc ciąży. Nic dziwnego, że jesteś podekscytowana, ale też zdenerwowana. To już ostatnie kilka tygodni, a może nawet dni dziecka w twoim brzuchu. Maluch jest już niemal gotowy do samodzielnego życia. Świetnie rozwinięte są już zwłaszcza zmysły dotyku i smaku. To za ich pomocą (oraz słabszego jednak wzroku) dziecko będzie na początku swojego życia poznawało świat. Sprawdź, co jeszcze musisz wiedzieć o tym szczególnym okresie ciąży. Spis treści: Kiedy zaczyna się 9 miesiąc ciąży? 9 miesiąc ciąży: objawy i dolegliwości Dziecko w 9 miesiącu ciąży Badania w 9 miesiącu ciąży Jak przetrwać 9 miesiąc ciąży? Kiedy zaczyna się 9 miesiąc ciąży? Początek dziewiątego miesiąca przypada na 36 tydzień ciąży. Dziewiąty miesiąc ciąży to okres pomiędzy 36 tygodniem a 40 tygodniem ciąży, czyli koniec trzeciego trymestru. To czas pełen emocji dla każdej kobiety. Do porodu zostało przecież zaledwie kilka tygodni, a może nawet dni lub godzin! Przyjmuje się, że prawidłowy czas porodu to czas od 38 do 42 tygodnia ciąży, czyli okres obejmujący dwa tygodnie przed terminem i dwa tygodnie po nim. 9 miesiąc ciąży: objawy i dolegliwości W dziewiątym miesiącu ciąży organizm przyszłej mamy jest już mocno obciążony. W trzecim trymestrze bardzo często pojawiają się takie dolegliwości, jak: zgaga w ciąży, skurcze łydek, częste oddawanie moczu, ból pleców, swędzenie skóry, ucisk na miednicę, wydzielina z piersi, zwiększone owłosienie na twarzy, upławy, odejście czopu śluzowego. Z uwagi na duży brzuch poruszanie się, a także proste, prozaiczne czynności, takie jak np. zawiązywanie butów, mogą sprawiać przyszłej mamie problem. Nie wahaj się prosić o pomoc! Kobiecie w ciąży nie wolno bowiem się forsować i stresować. Powinnaś też unikać wszelkich prac wymagających długotrwałego stania w pozycji z rękami do góry (takie czynności mogą zaburzać krążenie). Odpuść sobie także długie kąpiele (wiążą się one z ryzykiem zasłabnięcia). Jeszcze przyjdzie na nie czas! Senność w 9 miesiącu ciąży Pod koniec trzeciego trymestru ciąży możesz odczuwać większą senność i zmęczenie (sytuacji nie poprawia fakt, że dziecko czasem uaktywnia się w nocy i uniemożliwia ci spokojny, nieprzerywany sen). Aby złagodzić te objawy: dużo odpoczywaj, ale nie śpij zbyt długo w ciągu dnia; jeśli chce ci się spać, połóż się wcześniej i pośpij nieco dłużej; nie jedz ciężkostrawnych potraw na wieczór; regularnie wietrz swoją sypialnię. Dziecko w 9. miesiącu ciąży W 9 miesiącu ciąży maluch jest już prawie gotowy do przyjścia na świat. Pod koniec ciąży może on mierzyć od 48 do 64 cm i ważyć od 2700 do 4500 g. Maluch powinien być ułożony w pozycji głową w dół. Jeśli jednak znajduje się w położeniu miednicowym (tzn. stopami lub pośladkami w dół), twój lekarz może spróbować obrócić dziecko. Przez powłoki brzuszne chwyci malucha i postara się go przemieścić, jednocześnie obserwując dziecko na USG. Zabieg ten niesie jednak ze sobą ryzyko wzniecenia porodu. Zapytaj lekarza, kiedy nie można rodzić naturalnie i potrzebne jest cesarskie cięcie. W jelitach twojego dziecka w 9 miesiącu zgromadziła się już smółka. To pierwsza kupa, która złożona jest ze złuszczonego naskórka połykanego z wodami płodowymi, mazi płodowej i innych składników płynu owodniowego. Kiedy dziecko się urodzi i zacznie pić mleko, powinno wydalić smółkę w ciągu dwóch, trzech dni życia. Dziecko dostało już od ciebie wszystko, czego będzie potrzebować na początku życia po drugiej stronie brzucha. Jest najedzone „na zapas” – dlatego nie przejmuj się, kiedy w pierwszych dniach życia nie będzie zbyt wiele ssało. Każde dziecko po narodzinach traci na wadze (nawet do 10 proc. masy urodzeniowej), jednak już w trzeciej dobie życia znowu zacznie przybierać. Badania w 9 miesiącu ciąży W dziewiątym miesiącu lekarz może zlecić ci jeszcze badanie ogólne moczu – nie może być w nim białka, cukru, białych ani czerwonych krwinek. Ponadto lekarz oceni: pH wydzieliny pochwowej (badanie to pozwala ocenić stan bakteriobiologiczny pochwy i szyjki macicy), wysokość dna macicy, twoje ciśnienie krwi, twoją wagę. Za pomocą badania KTG (kardiotokograficznego) ginekolog sprawdzi też tętno płodu. Kiedy minie termin porodu, na KTG będziesz się musiała zgłaszać co dwa dni. Do samego porodu dwa razy w ciągu dnia sprawdzaj aktywność płodu – rano, gdy jest ona mniejsza, i wieczorem, gdy wzrasta. Co oznaczają ruchu płodu? To, że dziecko jest zdrowe i dobrze się rozwija. Jak liczyć ruchy dziecka? Spójrz na zegar i zacznij liczyć każdy ruch, który poczujesz w brzuchu (liczy się kopnięcie, drgnięcie, obrót). Skończ liczyć na dziesiątym ruchu i sprawdź, ile minęło czasu od pierwszego ruchu. Zwykle wyczujesz 10 ruchów w ciągu mniej więcej 10 minut (chociaż czasem upłynie więcej czasu). Jeśli nie doliczysz się 10 ruchów w ciągu godziny, wypij sok, przegryź coś, zrób kilka kroków, rozluźnij się i licz dalej. Jeśli w ciągu dwóch godzin nie naliczysz dziesięciu ruchów, zadzwoń do lekarza. Choć zwykle brak ruchów dziecka nie oznacza nic bardzo niepokojącego, lepiej to sprawdzić. Jak przetrwać 9 miesiąc ciąży? Ostatnie dni i tygodnie przed porodem powinnaś poświęcić tylko sobie (i swojemu maluszkowi!). Nabrać sił i wypocząć. Ze względu na to, że poród może nastąpić w każdej chwili, miej pod ręką spakowaną torbę do szpitala. Nie zapomnij także o potrzebnych dokumentach (karta ciąży, dowód osobisty, aktualne ubezpieczenie, wyniki badań USG itp.). Mamy dla ciebie kilka rad, które pomogą ci przetrwać 9 miesiąc ciąży: Wciąż chce ci się spać, a masz kłopot z dopasowaniem sobie wygodnej pozycji do spania? Najlepszym wyjściem jest spanie na lewym boku. W takiej pozycji zwiększa się ukrwienie łożyska, a co za tym idzie, odżywienie płodu. Spanie na plecach nie jest polecane ze względu na to, że nasila bóle kręgosłupa i zgagę oraz nie służy dziecku. Również seks w trzecim trymestrze nie jest sprawą prostą – najwygodniejsza dla ciebie będzie teraz pozycja „na łyżeczkę”. Jednak jeżeli lekarz nie zabroni, a ty i twój partner macie ochotę na seks, nie rezygnuj z tej sfery życia. Co powiesz na małe zakupy? Najwyższy czas, żeby kupić stanik do karmienia z odpinanymi klapkami. Jak dobrać stanik do karmienia – wybierz model dopasowany w obwodzie, ale za to z miseczkami o numer większymi. Po porodzie twoje piersi jeszcze trochę urosną, a za mały stanik może prowadzić do zastojów pokarmu albo nawet bardzo bolesnego zapalenia piersi. Jeżeli masz bardzo duże piersi, w staniku będzie ci się nawet lepiej... spało. Boisz się bólu porodowego? Poczytaj o naturalnych i farmakologicznych sposobach znieczulenia i wspólnie z lekarzem ustal, jaki będzie najlepszy dla ciebie. Gdy minie termin porodu, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym ciążę możesz wypróbować bezpieczne sposoby wywoływania porodu. Seks czy picie naparu z liści malin na pewno nie zaszkodzą dziecku, a mogą wywołać skurcze porodowe. Zobacz też: Ból krocza w ciąży: przy chodzeniu, na początku ciąży i pod koniec Co oznacza twardy brzuch w ciąży? Kiedy napięty brzuch powinien niepokoić? [WIDEO] Opuchlizna w ciąży: co pomoże na obrzęki i kiedy

9 tydzień ciąży to 7 tydzień życia zarodka. Rozpoczyna się już 3 miesiąc ciąży, który zakończy pierwszy trymestr. To moment, kiedy dzięki kształtowaniu się narządów zmysłów czy kończyn dolnych oraz górnych zarodek coraz bardziej przypomina małego człowieka. Kobiecie mogą dawać się we znaki silniejsze mdłości i wymioty, a także znacznie powiększone i tkliwe piersi — warto zacząć rozważać kupienie komfortowego biustonosza ciążowego. Większość przyszłych mam zdążyła się już przyzwyczaić do swojego nowego stanu. To dobry moment, by pomyśleć o aktywności fizycznej, która ma pozytywny wpływ na matkę i dziecko. Sprawdź, jaka aktywność jest wskazana, a której lepiej unikać. Zobacz też, czy seks albo zagraniczne podróże we wczesnej ciąży są bezpieczne. Jak rozwija się zarodek w 9 tygodniu ciąży? Jak wygląda zarodek w 9 tygodniu ciąży? Objawy w 9 tygodniu ciąży Sport we wczesnej ciąży: jaka aktywność jest wskazana? Jakiej aktywności fizycznej lepiej jest unikać w ciąży? Inne rodzaje aktywności we wczesnej ciąży Jak wybrać biustonosz ciążowy? Jak rozwija się zarodek w 9 tygodniu ciąży? 9 tydzień ciąży to 7 tydzień życia zarodka i jednocześnie przedostatni tydzień okresu zarodkowego. Już wkrótce – po zakończeniu 10 tygodnia ciąży — będziemy mogli mówić o płodzie, nie o zarodku. Rozpoczyna się 3 miesiąc ciąży, który zakończy pierwszy trymestr. W tym tygodniu bardzo wyraźne zmiany zachodzą w kończynach zarodka. Na jego początku tzw. promienie palczaste dłoni są bardzo dobrze widoczne, stopniowo pojawiają się pomiędzy nimi rowki, których pogłębianie się doprowadzi w późniejszym czasie do oddzielenia się palców. Jednocześnie promienie palczaste stają się widoczne także w płytkach stóp. Pod koniec tygodnia kończyny górne wydłużą się i skierują w stronę powierzchni brzusznej. Będzie też można łatwo wyodrębnić część dłoniową, okolice nadgarstka oraz łokcia. Zmienia się sam kształt ciała zarodka Nabiera on bardziej owalnej formy. Jednocześnie wydłużeniu ulega tułów, który również zauważalnie się prostuje. Ze wzgórków usznych powstaje zarys przyszłego ucha zewnętrznego, a na skutek połączenia wyniosłości szczękowych oraz wyniosłości nosowych środkowych kształtuje się górna warga. Powstają też powieki oraz brodawki sutkowe. Przepuklina pępkowa jest wyraźnie widoczna1. Warto wiedzieć Czym jest przepuklina pępowinowa? Termin „przepuklina” kojarzy nam się z chorobą, polegającą na patologicznym uwypukleniu jam ciała. Często rodzice, słysząc podczas USG, że stwierdzono u zarodka przepuklinę pępowinową, są zaniepokojeni. Tymczasem jest to całkowicie normalny etap rozwoju. Około 6 tygodnia rozwoju zarodka, czyli 8 tygodnia ciąży, dochodzi do wniknięcia jelit do pozajelitowej jamy ciała, znajdującej się w sznurze pępowinowym, a dokładniej w jego bliżej położonej części. To właśnie tzw. fizjologiczna przepuklina pępowinowa. Jest standardowym zdarzeniem rozwojowym, do którego dochodzi z powodu niewielkiej wielkości jamy brzusznej, na tym etapie niemogącej jeszcze pomieścić intensywnie rozwijających się jelit. W 9 tygodniu ciąży przepuklina pępowinowa jest dobrze widoczna. Źródło: Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner 1. Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012, Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner, Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner Jak wygląda zarodek w 9 tygodniu ciąży? Na początku 9 tygodnia ciąży zarodek mierzy ok. 13-17 mm, pod jego koniec ok. 16-18 mm. Jego głowa nadal jest bardzo duża. W pierwszych dniach tego tygodnia jest jeszcze blisko okolicy brzusznej, natomiast w ostatnich, w wyniku prostowania się i wydłużania tułowia, będzie już od niej bardziej oddalona. Widoczne są rozwijające się kończyny. Zamiast płetwopodobnych pęcherzyków możemy dostrzec płytki dłoni i płytki stóp, z promienistymi bruzdami, które stopniowo się pogłębiają, tworząc palce. Kończyny górne są dość wyraźnie podzielone i możemy wyodrębnić nadgarstek oraz łokieć. Kształtujące się narządy zmysłów oraz kończyny sprawiają, że zarodek nabiera coraz bardziej ludzkiego wyglądu2. Sprawdź, jak rozwijają się poszczególne narządy i układy Układ sercowo-naczyniowy W 9 tygodniu ciąży kończy się proces kształtowania się przegród, które odpowiadają za właściwą czterojamową budowę serca i jego odpowiednie funkcjonowanie. Układ nerwowy Istnieje już pień mózgowy zarodka. To właśnie w nim znajdują się ośrodki nerwowe odpowiadające za kontrolowanie kluczowych funkcji życiowych: jest to ośrodek oddechowy, naczynioruchowy, sercowy, ssania oraz połykania. Narządy zmysłów Nabłonek wyściełający jamy nosowe rozpoczyna różnicowanie się w nabłonek węchowy. Jednocześnie pojawiają się także pierwsze kubki smakowe oraz kształtują się powieki, zarys ucha zewnętrznego i górna warga. Układ hormonalny W 9 tygodniu ciąży dochodzi też do uformowania się zawiązku rdzenia nadnerczy z komórek grzebieni nerwowych. Składająca się z dwóch płatów tarczyca umiejscowiona jest w okolicy szyjnej, a już pod koniec tego miesiąca rozpocznie produkcję hormonów. Kończyny, układ kostny i skóra Rozpoczyna się proces oddzielania palców dłoni, a później stóp. Wyraźnie widoczny jest łokieć, kończyny górne wydłużają się i kierują w stronę powierzchni brzusznej. Rozpoczynają się pierwsze procesy prowadzące do kostnienia. Około 3 miesiąca rozpoczyna się też proces tworzenia skóry właściwej – wcześniej zarodek pokrywa pojedyncza warstwa komórek ektodermy. Źródło: prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012, Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner, Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner 2. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I Objawy w 9 tygodniu ciąży W 3 miesiącu ciąży możliwe jest nasilenie objawów takich jak mdłości oraz wymioty. Związane jest to z wzrastającym poziomem HCG, czyli ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej, której największe stężenie przypada mniej więcej na 12 tydzień ciąży. Na szczęście zwykle po zakończeniu tego miesiąca ustępują, a samopoczucie kobiety znacznie się poprawia. W 9 tygodniu ciąży bardzo uciążliwe mogą być też dolegliwości związane z częstym oddawaniem moczu. Coraz bardziej rosnąca macica uciska na pęcherz moczowy — warto jednak wiedzieć, że w drugim trymestrze uniesie się do góry, dzięki czemu nie będzie już powodować takiego ucisku. W 9 tygodniu ciąży macica ma już wielkość nieco mniejszą od pomarańczy. Około 9-10 tygodnia kobiety mogą doświadczać bezbolesnych, nieregularnych skurczów macicy. Ich wyczucie podczas badania brzucha będzie jednak możliwe dopiero około 20 tygodnia ciąży. Są to tzw. skurcze Braxtona Hicksa, które stopniowo występować będą coraz częściej3. Rosnąca macica powodować może również dolegliwości bólowe o niewielkim nasileniu np. lekkie bóle podbrzusza lub uczucie dyskomfortu. Piersi kobiety w 3 miesiącu ciąży mogą być już mocno powiększone, tkliwe i ciężkie, z zaciemnionymi sutkami oraz widocznymi grudkami wokół sutków. To dobry moment na wybór wygodnego biustonosza ciążowego, który zadba o zdrowie piersi w tym tak intensywnym dla nich okresie. Pomoże on również zapewnić komfort kobiecie. 9 tydzień ciąży to czas, w którym ciężarnej mogą nadal towarzyszyć takie dolegliwości jak: – zaparcia, – zgaga, – także zmęczenie i drażliwość, – zmiany skórne w postaci suchej skóry, znamion pająkowatych czy wyprysków, – duża ilość wydzieliny pochwowej, – również duszności i omdlenia4. 3. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 4. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Sport we wczesnej ciąży: jaka aktywność jest wskazana? Rozpoczyna się 3 miesiąc ciąży — w tym czasie wiele przyszłych mam zdążyło się już przyzwyczaić do myśli o czekających je zmianach. Chociaż dolegliwości wczesnej ciąży mogą być jeszcze mocno dokuczliwe, warto już teraz zatroszczyć się o prowadzenie zdrowego trybu życia. Jednym z jego nieodłącznych elementów jest aktywność fizyczna. Wiele jej rodzajów jest bezpiecznych przez cały okres trwania ciąży. Dlaczego warto z niej nie rezygnować lub — jeśli wcześniej kobieta nie była zbyt aktywna fizycznie — nie zacząć o siebie dbać? – Bóle krzyża: odpowiednio dobrane ćwiczenie pomogą w dużym stopniu zniwelować dolegliwości bólowe. – Eliminacja lub zmniejszenie wielu dolegliwości ciążowych: np. zaparć, obrzęków kończyn, żylaków, nadciśnienia, cukrzycy ciężarnych, zaburzeń emocjonalnych. – Przyzwyczajenie się do zmiany masy ciała oraz do zmiany sylwetki: rosnący brzuch, dodatkowe kilogramy i zmiana postawy ciała wymagają odpowiedniego przystosowania się do nowej sytuacji, w czym pomogą niektóre ćwiczenia. Dobry fizjoterapeuta pokaże, jak prawidłowo siedzieć, dźwigać czy schylać się, by nie zaszkodzić sobie ani dziecku. – Mięśnie dna miednicy: podczas ciąży szczególnie warto o nie zadbać, w czym pomogą konkretne ćwiczenia. – Kwestie związane z krążeniem krwi: są w ciąży szczególnie istotne, a dzięki ćwiczeniom możemy skutecznie pobudzić krążenie np. w nogach. – Szybszy powrót do formy oraz do sylwetki sprzed ciąży po porodzie: to również dla wielu kobiet argument przemawiający za tym, by ćwiczyć. – Relaks: jest także w ciąży wyjątkowo ważny. To czas ogromnego wysiłku psychicznego i fizycznego, a spokojne ćwiczenia czy techniki relaksacyjne pomogą rozładować napięcie oraz rozluźnić ciało5. Czym jest bezpieczny rytm serca? Czym wiesz, że naukowcy opracowali metodę, pozwalająca łatwo sprawdzić, czy rytm serca matki nie stwarza zagrożenia dla płodu? Wystarczy odjąć od 220 swój wiek i obliczyć 70% z tego wyniku. Podczas ćwiczeń należy nie przekraczać tej właśnie liczby uderzeń serca na minutę. Rytm serca sprawdzimy korzystając z popularnych pulsometrów lub specjalnych aplikacji. Możemy też mierzyć sobie puls przez 20 sekund, a potem pomnożyć ten wynik przez 3. Przykład: Kobieta ciężarna mająca 30 lat podczas ćwiczeń nie powinna przekraczać 133 uderzeń serca na minutę (220 – 30 = 190, a 70% ze 190 = 133). Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 O czym należy pamiętać, planując aktywność fizyczną w czasie ciąży? – Większość form aktywności fizycznej jest bezpieczna przez cały okres ciąży, jednak dotyczy to tylko ciąży przebiegającej w prawidłowy sposób. W innych sytuacjach należy zawsze skonsultować się z lekarzem. – Wysiłek musi być dopasowany do naszej kondycji. Kobiety, które przed ciążą dużo ćwiczyły, mogą ćwiczyć dużo intensywniej niż te, które wcześniej nie miały wiele wspólnego ze sportem. Zasada jest prosta: wysiłek nie może być bardziej intensywny niż przed ciążą; najlepiej gdyby był nieco mniej intensywny. Dlatego panie nieprzyzwyczajone do treningów powinny ograniczyć się do spokojnych aktywności jak spacery, pływanie, joga itp. Zmiany w trybie życia spowodowane zajściem w ciążę są wystarczająco duże, nie jest więc zalecane rozpoczęcie intensywnych ćwiczeń. Systematyczna, niezbyt wysiłkowa aktywność fizyczna na pewno będzie jednak korzystna. Jaka aktywność fizyczna jest zalecana w ciąży? – Spacerowanie: to zawsze bezpieczne rozwiązanie, zalecane zwłaszcza kobietom, które przed ciążą nie były aktywne fizycznie. Optymalne jest spacerowanie minimum 30 minut codziennie, w umiarkowanym tempie. Pamiętajmy o bezpiecznym, stabilnym obuwiu, zwłaszcza gdy brzuch będzie już większy. – Rowerek stacjonarny: wpływa świetnie na układ oddechowy oraz krążenie, pomaga w eliminowaniu skurczów łydek oraz obrzęków. Jednocześnie jest stabilny i bezpieczny, nie obciąża też kolan. Dodatkowe zalety to nieobciążanie masą ciała podczas wykonywania ćwiczenia, stabilizacja mięśni miednicy oraz trening mięśni dna miednicy, dzięki któremu znacznie zmniejsza się ryzyko nietrzymania moczu po porodzie. Dużym plusem jest też możliwość dopasowania intensywności ćwiczenia do umiejętności konkretnej osoby. – Pływanie: ćwiczenia w wodzie odciążają kręgosłup i rozluźniają mięśnie oraz więzadła. Mają też pozytywny wpływ na krążenie, pomagają niwelować pogłębiającą się podczas ciąży lordozę lędźwiową i kifozę piersiową. Jednocześnie wzmacniają mięśnie brzucha oraz pośladków, które mogą być w tym czasie rozciągnięte i osłabione. Dodatkowe korzyści to zwiększenie ruchomości stawów, ćwiczenie układu oddechowego oraz… relaks. – Joga: pozwala eliminować napięcie, zrelaksować się, sprawić, że ciało będzie gibkie i silne. Okazuje się to niezwykle przydatne podczas porodu, ale też w trakcie ciąży — ułatwia radzenie sobie z dolegliwościami oraz stresem. Najlepiej jest zapisać się na specjalne zajęcia z jogi dla kobiet ciężarnych. Źródło: Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, Warto postawić na ćwiczenia mniej intensywne, a regularne Zamiast rzadziej wykonywanych, ale intensywnych. Nie zapominajmy także o rozgrzewce przed ćwiczeniem. Po ich zakończeniu warto oddać się krótkiej relaksacji. Słuchajmy własnego ciała: jeśli pojawiają się jakiekolwiek niepokojące sygnały, lepiej dmuchać na zimne i przerwać ćwiczenie6. 5. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r., Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, 6. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Jakiej aktywności fizycznej lepiej jest się unikać w ciąży? Ryzyko związane z aktywnością fizyczną w czasie ciąży dotyczy głównie porodu przedwczesnego, którego w pierwszym trymestrze nie musimy się obawiać. Dlatego warto jeszcze raz podkreślić, że odpowiednio dobrane ćwiczenia nie stanowią zagrożenia dla dziecka na żadnym etapie ciąży — kluczowe jest dostosowanie ich intensywności do nawyków sprzed ciąży. Istnieją jednak sporty i ćwiczenia niezalecane w ciąży. Należą do nich przede wszystkim aktywności prowadzące do hipotermii (np. trening połączony z korzystaniem z sauny) czy obarczone dużym ryzykiem urazów. Unikać należy takich aktywności jak: – wszelkiego rodzaju skoki i podskoki (np. skoki w dal czy do wody), – jazda na łyżwach czy rolkach, – jazda konna, – sprint, – nurkowanie, – także sporty walki. Szczególną ostrożność należy zachować równeż podczas tańca, gier zespołowych (siatkówka czy tenis), jazdy na rowerze (najbezpieczniejszym wyjściem jest rower stacjonarny)7. 7. Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Inne rodzaje aktywności we wczesnej ciąży Ciąża to nie choroba, i nie ma powodu, aby kobieta ciężarna rezygnowała z aktywnego życia. Warto jednak zapoznać się z pewnymi zaleceniami, żeby zapewnić komfort i bezpieczeństwo kobiecie oraz rozwijającemu się dziecku. Jednym z rodzajów aktywności, który wzbudza u kobiet ciężarnych wiele wątpliwości, jest aktywność seksualna. Warto zaznaczyć, że jeśli przebieg ciąży jest prawidłowy, nie ma żadnych przeciwwskazań do współżycia seksualnego. Problem pojawia się natomiast, kiedy kobieta cierpi z powodu takich dolegliwości jak infekcja dróg rodnych lub moczowych, czy też niewydolność szyjki macicy — istnieje wówczas większe ryzyko poronienia. Ostrożność należy zachować też w przypadku ciąż wielopłodowych oraz gdy kobieta już kiedyś poroniła lub cierpi na częste plamienia. Konieczne jest także unikanie ryzykownego zachowania seksualnego, które groziłoby zakażeniem chorobami wenerycznymi. Pamiętajmy, że rozwijający zarodek, a potem płód, otoczony jest błonami płodowymi i doskonale chroniony. Nie ma więc niebezpieczeństwa, że podczas współżycia seksualnego w jakiś sposób go uszkodzimy. Na tym etapie ciąży brzuch nie jest jeszcze widocznie powiększony, dlatego bez przeszkód można uprawiać seks w dowolnych pozycjach, starając się jedynie nie uciskać przesadnie brzucha kobiety. Warto pamiętać, że w pierwszym trymestrze część kobiet może nie mieć ochoty na seks. Jest to związane z dość silnymi w tym czasie dolegliwościami ciążowymi jak na przykład mdłości, wymioty, bolesność piersi czy problemy żołądkowe. Dodatkowo huśtawka hormonów, silne zmęczenie, senność, drażliwość i obawa, że seks zaszkodzi dziecku, także potrafią skutecznie zniechęcić do współżycia. Nie należy się tym przejmować, tylko poczekać, ponieważ wiele z tych dolegliwości wkrótce minie8. Kolejną kwestią budzącą czasem wątpliwości przyszłych mam są podróże. We wczesnej ciąży bez problemu możemy podróżować, każdy wyjazd powinien być jednak starannie zaplanowany i dopasowany aktualnego samopoczucia. O czym należy pamiętać w szczególności? – Podróżowanie z przerwami: podczas długiej jazdy autem warto robić krótkie przerwy, w trakcie których można np. rozprostować nogi i odetchnąć świeżym powietrzem. – Nie rezygnujemy z zapinania pasów bezpieczeństwa: na pewno nie zaszkodzą dziecku, a jeśli mamy obawy, możemy skorzystać ze specjalnych pasów dla ciężarnych. – Podróż samolotem: nie ma wyraźnych przeciwwskazań do podróżowania samolotem we wczesnej ciąży. Należy jednak pamiętać, że przy bardzo długich lotach wzrasta ryzyko zakrzepicy żylnej, warto więc sięgnąć np. po specjalne rajstopy uciskowe. Szczególną ostrożność doradza się kobietom, które kiedyś poroniły. – Przygotowanie odpowiednich dokumentów i listy placówek medycznych: będąc daleko od domu, musimy mieć przygotowaną listę łatwo dostępnych placówek medycznych w okolicy, gdzie będziemy przebywać. Musimy też posiadać swoje dokumenty związane ze zdrowiem. – Podróże egzotyczne: nie są zakazane, ale też nie są zbyt zalecane. Wysokie temperatury i tropikalne choroby czy owady to dodatkowe czynniki ryzyka. – Szczepienia: jeżeli decydujemy się jednak na egzotyczną podróż, sprawdźmy, jakie szczepienia należy wykonać i czy na pewno są one bezpieczne dla kobiet w ciąży. – Dbałość o higienę: jest szczególnie istotna podczas zagranicznych podróży. Pamiętajmy także o piciu jedynie wody butelkowanej i unikaniu napojów z kostkami lodu (woda niewiadomego pochodzenia). Ważne jest dokładne mycie rąk przed jedzeniem i obieranie ze skórki owoców. Lepiej jest unikać jedzenia kupowanego na bazarach, a także skorupiaków oraz niepasteryzowanej żywności9. 8. Makara-Studzińska Marta, Wdowiak Artur, Plewik Izabela, Kryś Karolina Maria, Seksualność kobiet w ciąży, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 9. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Jak wybrać biustonosz ciążowy? Powoli zbliża się koniec pierwszego trymestru — w 9 tygodniu ciąży piersi kobiety są już mocno powiększone, tkliwe, obrzmiałe. Nawet zwykłe poruszanie się może na tym etapie stać się przyczyną dyskomfortu, wiele przyszłych mam narzeka też na bóle pleców. Dobrze dopasowany biustonosz ciążowy jest w stanie w znaczącym stopniu zniwelować te dolegliwości, a także poprawić wygląd piersi, a co za tym idzie, również samopoczucie i komfort psychiczny. Warto wiedzieć, że piersi rosną przede wszystkim w pierwszym trymestrze, a podczas karmienia konieczne jest już używanie specjalnego biustonosza dla kobiet karmiących. Dlatego pod koniec pierwszego trymestru ciąży można już spokojnie rozglądać się za wygodnym biustonoszem ciążowym, który będzie użytkowany nawet do końca ciąży. Dobry biustonosz ciążowy powinien: – gwarantować solidne podtrzymanie piersi na całej ich szerokości, również w okolicy pach oraz z tyłu, – nie posiadać usztywnianych fiszbin, które wbijając się w piersi zwiększają ryzyko uszkodzenia kanalików mlekowych, które intensywnie się rozwijają10, – posiadać obszerne miseczki, z których piersi nie będą się wylewać także przy pochylaniu, – przede wszystkim być wygodny, wykonany z przyjemnego w dotyku materiału, najlepiej naturalnego. 10. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Źródła: – prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich – Fuerst Nina, Adamczewska Katarzyna, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, – Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012 – Ostrowski, Embriologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich – Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. – Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner – Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 – Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner Autor: Rafał „Na początku 9 tygodnia ciąży zarodek mierzy ok. 13-17 mm, pod jego koniec ok. 16-18 mm. Jego głowa nadal jest bardzo duża.”

fot. Adobe Stock Twoje maleństwo rośnie codziennie o milimetr, i coraz bardziej wyglądem przypomina dziecko. W zapomnienie odszedł już zabawny ogonek, który mógł upodabniać je do kijanki. Wiele mam na tym etapie ciąży zauważa wyraźną poprawę kondycji swoich włosów, skóry i paznokci. To zasługa hormonów ciążowych, które działają jednak negatywnie w innych aspektach - spowalniają pracę twojego układu pokarmowego. Na skróty: Miesiąc i trymestr Wielkość dziecka Rozwój dziecka Zmiany w ciele Dolegliwości Plany na ten tydzień Niepokojące objawy Najczęstsze pytania Który to miesiąc i trymestr? 9 tydzień ciąży to początek 3 miesiąca, trwa I trymestr. Wciąż mogą towarzyszyć ci typowe ciążowe dolegliwości, takie jak poranne mdłości i wahania nastroju. Dr n. med. ginekolog-położnik Ewa Kurowska: 9 tydzień ciąży Jaką wielkość ma płód? Od tego momentu możemy już posługiwać się określeniem „płód”. Twoje dziecko waży około 2 g osiąga rozmiar około 25 mm. Wyglądem zaczyna już przypominać małego człowieka – obecny do tej pory ogonek całkowicie zanika. Jeszcze przed tygodniem wielkością przypominał ziarno fasoli, teraz ma już rozmiar winogrona! fot. Ula Bugaeva Rozwój dziecka w 9 tygodniu ciąży Zniknął już całkiem embrionalny „ogon”. Tułów staje się coraz bardziej wyprostowany. Kształtują się organy wewnętrzne, mięśnie i nerwy. Intensywnie rozwija się mózg – głowa stanowi połowę długości ciała płodu. Zewnętrzne organy płciowe już się pojawiły, ale odróżnienie ich w badaniu USG będzie możliwe dopiero za kilka tygodni. U chłopców rozwijają się jądra, u dziewczynek – jajniki. W 9 tygodniu ciąży zobaczysz na obrazie USG maleńkiego człowieczka. To duża zmiana w porównaniu do poprzednich etapów. Kształtu nabierają usta, nosek i powieki, jednak oczy dziecka pozostaną zamknięte aż do 6 miesiąca ciąży. Serce maleństwa kończy dzielić się na cztery komory, serduszko bije teraz najszybciej: wykonuje 165 uderzeń na minutę! fot. Adobe Stock /Tak wygląda płód w 9. tygodniu ciąży Teraz, gdy podstawowe organy już są na miejscu, twoje dziecko zacznie szybko przybierać na wadze. Jego całe ciałko zaczyna pokrywać się meszkiem, tzw. lanugo, intensywnie też porusza kończynami. Na klatce piersiowej zaczynają być widoczne brodawki sutkowe. To niewiarygodne, ale pomimo swoich rozmiarów, dziecko potrafi już np. bezwiednie dotknąć rączką ust. Jest też bardzo wrażliwe na dotyk. Poziom hormonu ciążowego HCG osiąga teraz najwyższe stężenie – możesz to sprawdzić podczas badania krwi. Intensywnie rozwija się wątroba, pęcherzyk żółciowy, nadnercze i śledziona. Co ciekawe, na języku zaczynają już powstawać mikroskopijne kubki smakowe! Już niedługo twoje dziecko zacznie odróżniać smaki. To też dobra pora, by przyjrzeć się swojej ciążowej diecie! Fot. Ula Bugaeva / Czego nie jeść w ciąży? Jak zmienia się twoje ciało? Ciąża nadal jest niewidoczna, nawet jeśli troszkę już przytyłaś w pasie. W 9 tygodniu ciąży macica ma rozmiar melona. To sprawia, że twój brzuch stał się już wyraźnie wypukły. Oczywiście, ciążę nadal bez problemu da się ukryć pod ubraniem. Wnikliwy obserwator może jednak zastanawiać się, czy to aby na pewno tylko obfity obiad... Piersi robią się obrzmiałe, brodawki ciemnieją, a grudki wokół nich stają się bardziej widoczne. W 9 tygodniu ciąży możesz też zauważyć (choć nie musisz!) ciemną linię biegnącą od pępka ku spojeniu łonowemu. Hormony sprawiają, że cera staje się promienna lub przeciwnie – pokrywa się wypryskami i przebarwieniami. Włosy mogą się intensywnie przetłuszczać albo nabrać doskonałej kondycji. Dziąsła puchną, przez co możesz zaobserwować niewielkie krwawienie podczas szczotkowania zębów. W I trymestrze ciąży waga nieznacznie wzrasta, od 0,5 do 2 kg, ale uwaga – może także spaść. Jest to normalne, zwłaszcza jeśli miewasz częste mdłości. Za bezpieczny spadek masy ciała w I trymestrze ciąży uważa się 2 kg. Pamiętaj, by raz w miesiącu kontrolować wagę, a o swoich wątpliwościach poinformować lekarza podczas kolejnej wizyty. Dolegliwości na tym etapie ciąży Pierwszy trymestr ciąży to czas, w którym twój organizm dopiero oswaja się z nowym stanem. Możesz odczuwać: Wahania nastroju – powinny ustąpić po zakończeniu kolejnego tygodnia, jednak na razie wciąż może towarzyszyć ci istna huśtawka nastrojów: od ekscytacji po przerażenie. Pojawiają się realistyczne sny. Często mają one podłoże erotyczne. Powtarzający się motyw to również koszmary, w których ktoś atakuje przyszłą mamę i jej dziecko. Pierwsze zachcianki ciążowe – jeśli o 22:00 masz ochotę na kiszonego ogórka, którego natychmiast zagryzasz pajdą chleba z nutellą, to znak, że… wszystko jest w porządku! Brak zachcianek nie jest niczym złym, natomiast warto potraktować je jako sygnał, że w twojej diecie ewidentnie czegoś brakuje. Możesz także odczuwać silną potrzebę zjedzenia czegoś niejadalnego, na przykład kredy. To znak, że warto uzupełnić wapń. Fot. Ula Bugaeva Zobacz, jakie witaminy są ważne na tym etapie ciąży: Fot. Ula Bugaeva / Witaminy i minerały ważne w ciąży Co powinnaś zrobić w 9 tygodniu ciąży? Jeśli masz powyżej 35 lat lub w twojej rodzinie wystąpiły choroby genetyczne takie jak mukowiscydoza, warto skonsultować się z genetykiem. Porozmawiaj też ze swoim lekarzem o skierowaniu albo o wykonaniu badań prenatalnych, jak amniopunkcja. To badanie, które może być wykonane miedzy 9 a 12 tygodniem ciąży, wykrywa nieprawidłowości chromosomów (zespół Downa) i zaburzenia genetyczne (mukowiscydozę) z dużym stopniem prawdopodobieństwa (98-99%). Ponadto, jeśli będziesz wnioskować o przyznanie becikowego, czyli jednorazowej zapomogi w wysokości 1000 zł, najpóźniej w 10 tygodniu ciąży zapisz się na wizytę lekarską. Pamiętaj, że regularne wizyty ciążowe i badania są ważne dla zdrowia twojego i twojego dziecka! Co może cię zaniepokoić? Krwawienie - jeśli jest to delikatne plamienie, skontaktuj się z położną lub lekarzem. Najprawdopodobniej nie ma powodu do niepokoju, w ciąży krwawienie nie musi być groźne. Jeśli natomiast jest obfite lub towarzyszy mu ból - natychmiast zgłoś się do szpitala. Ból brzucha - jeśli nie jest związany z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, warto to skonsultować. Omdlenia - nie muszą być groźne, zwykle są przyczyną nagłych zmian ciśnienia. Czasem jednak mogą wymagać dalszej diagnostyki, dlatego poinformuj o nich ginekologa. Często zadawane pytania Pytanie: Odpowiedź: Moja waga spadła. Czy to powód do niepokoju? Nie. W I trymestrze ciąży waga może spaść nawet o 2 kg. Czy mogę uprawiać sport? Tak, jeśli do tej pory byłaś aktywna fizycznie. Jeśli nie – zaczekaj z tym do II trymestru. Moja grupa krwi ma ujemny czynnik Rh, za to grupa ojca dziecka - dodatni. Czy to niebezpieczne? W pierwszej ciąży nie stanowi to zagrożenia. Jeśli dziecko odziedziczy czynnik Rh po ojcu, po porodzie otrzymasz immunoglobulinę anty-D. Czy mogę umówić się do dentysty? Tak, przegląd stomatologiczny na tym etapie ciąży jest nawet wskazany. Leczenie zębów także jest możliwe, łącznie z zastosowaniem znieczulenia. Koniecznie poinformuj swojego stomatologa o ciąży. Te tygodnie przed tobą: 10 tydzień ciąży 11 tydzień ciąży 12 tydzień ciąży II Trymestr 13 tydzień ciąży14 tydzień ciąży15 tydzień ciąży16 tydzień ciąży17 tydzień ciąży18 tydzień ciąży19 tydzień ciąży20 tydzień ciąży21 tydzień ciąży22 tydzień ciąży23 tydzień ciąży24 tydzień ciąży25 tydzień ciąży III trymestr 26 tydzień ciąży27 tydzień ciąży 28 tydzień ciąży 29 tydzień ciąży 30 tydzień ciąży 31 tydzień ciąży 32 tydzień ciąży 33 tydzień ciąży 34 tydzień ciąży 35 tydzień ciąży 36 tydzień ciąży 37 tydzień ciąży 38 tydzień ciąży 39 tydzień ciąży 40 tydzień ciąży Te tygodnie za tobą: 1 i 2 tydzień ciąży3 tydzień ciąży 4 tydzień ciąży 5 tydzień ciąży 6 tydzień ciąży 7 tydzień ciąży 8 tydzień ciąży

Ciąża 9. tydzień to początek 3 miesiąca ciąży. Właśnie w tym czasie zaczynają się wykształcać narządy charakterystyczne dla każdej z płci – u chłopców rozwijają się jądra, zaś u dziewczynek – jajniki. W mózgu bardzo intensywnie namnażają się komórki nerwowe. U Ciebie coraz bardziej widoczny staje się brzuszek. 5min. czytania Marz 8, 2019 Jesteś w 9. tygodniu ciąży – nadal więc mogą Ci towarzyszyć objawy charakterystyczne dla pierwszego trymestru, takie jak nudności czy zaparcia. Z czasem mogą zacząć się też pojawiać kolejne, np. obolałe i krwawiące dziąsła. Nie zapominaj, by cały czas zdrowo się odżywiać i pielęgnować swoją cerę. Rozwój dziecka – 9. tydzień ciąży W dziewiątym tygodniu ciąży dziecko ma już ukształtowane ręce i nogi. Ramiona zginają się w łokciach. Wyraźnie wydłuża się szyja, jednak głowa nadal przylega do klatki piersiowej, na której widoczne są już brodawki sutkowe. Wciąż trwa proces kostnienia kręgów i żeber. 9. tydzień ciąży to okres bardzo dynamicznego rozwoju mózgu. Z powstałych kilka tygodni wcześniej pęcherzyków mózgowych cały czas kształtują się półkule mózgowe, międzymózgowie, w którym znajduje się produkująca hormony przysadka mózgowa, a także tyłomózgowie. Z tego powodu głowa stanowi w tym momencie aż połowę długości ciała dziecka. Na swoje miejsce powoli przesuwają się gałki oczne, które stopniowo są pokrywane powiekami. Na początku trzeciego miesiąca coraz bardziej wyspecjalizowane w pełnieniu swoich funkcji stają się struktury, z których za jakiś czas powstaną śledziona, nadnercza, wątroba i pęcherzyk żółciowy. Trwa rozwój układu trawiennego, u dziecka wykształca się również odbyt. Właśnie w dziewiątym tygodniu ciąży zaczynają się kształtować narządy płciowe. Co prawda na zewnątrz płód, bez względu na płeć, wygląda tak samo, jednak u dziewczynek już zaczynają się rozwijać jajniki, a u chłopców – jądra. Dziecko w 9 tygodniu ciąży mierzy około 2,3 cm i waży około 2 g. Brzuch w 9. tygodniu ciąży – jak zmienia się Twoje ciało? W dziewiątym tygodniu ciąży macica wciąż dostosowuje się do rosnącego płodu i przypomina rozmiarem niewielkiego melona. Jeśli założysz luźne ubrania, Twoja ciąża nie będzie jeszcze widoczna dla otoczenia. Trzeci miesiąc ciąży to czas, kiedy konieczna może okazać się wymiana garderoby – w sklepach znajdziesz mnóstwo przeznaczonej dla kobiet w ciąży odzieży, która będzie służyć Ci aż do rozwiązania. 9. tydzień ciąży – na co zwrócić uwagę? Niewielkie grudki na otoczce brodawki – to nic innego, jak tzw. guzki Montgomery’ego, czyli ujścia gruczołów łojowych, których zadaniem jest uelastycznianie oraz nawilżanie brodawki. Same brodawki mogą stać się większe oraz ciemniejsze niż do tej pory. Guzki Montgomery’ego nie powinny wzbudzać Twojego niepokoju. Ich pojawienie się jest zupełnie normalnym objawem ciąży. W tym momencie powinnaś szczególnie zadbać o swoje piersi, możesz pielęgnować je przy użyciu odpowiednich kosmetyków. Zmiany emocjonalne – mogą pojawiać się już na tym etapie i nasilać się z każdym kolejnym tygodniem. Zaczynasz inaczej odczuwać emocje, miewasz zmienne nastroje, mogą pojawiać się u Ciebie lęki o zdrowie dziecka czy strach przed porodem. To również efekt zwiększania się stężenia hormonów w Twoim organizmie. Szukaj wsparcia u partnera, rodziców czy przyjaciółek. To normalne, że nadchodzące w Twoim życiu zmiany budzą lęk. Rozmawiaj o nich, mów o tym, co Cię niepokoi. Jeśli zmiany emocjonalne są bardzo nasilone i uniemożliwiają Ci normalne funkcjonowanie, potrzebne może się okazać wsparcie psychologiczne. Opuchnięte krwawiące dziąsła – to również efekt działania hormonów ciążowych oraz rozszerzania się naczyń krwionośnych. Dziąsła mogą być spuchnięte, obolałe i krwawić podczas szczotkowania czy gryzienia twardych produktów. Nie zapominaj o regularnej higienie jamy ustnej. Myj zęby co najmniej dwa-trzy razy dziennie przez dwie-trzy minuty przy pomocy szczoteczki z miękkim włosiem oraz odpowiedniej pasty. Ulgę może przynieść również stosowanie płynów do płukania jamy ustnej zawierających np. olejek laurynowy. Pomocna jest także dieta bogata w produkty zawierające witaminę C. Uszczelnia ona naczynia krwionośne i zapobiega krwawieniom. 9. tydzień ciąży – jak dbać o siebie? Pamiętaj o odpowiedniej pielęgnacji cery Dziewiąty tydzień ciąży to czas, w którym niektóre kobiety cieszą się piękną, gładką cerą, innym zaczynają dokuczać wypryski, u jeszcze innych skóra staje się bardzo wrażliwa albo szybko się rumieni. To zarówno efekt działania hormonów, jak i zwiększonej objętości krwi. Pamiętaj, by pielęgnować cerę wedle jej potrzeb. Jeśli ma niedoskonałości, stosuj lekko ściągające i wysuszające żele do mycia twarzy i toniki, przy podrażnieniach używaj kosmetyków do cery wrażliwej. Nie zapominaj o nawilżaniu skóry – zarówno poprzez stosowanie kremów, jak i picie odpowiednich ilości płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Ćwicz w wodzie Ćwiczenia w wodzie to nie tylko doskonałe przygotowanie do porodu, ale także skuteczny sposób na pozbycie się ciążowych dolegliwości. Ciało w wodzie waży nawet o połowę mniej, więc w trakcie gimnastyki na basenie będziesz się czuła rozluźniona i odprężona, mniej będą ci dokuczać bóle stawów czy kręgosłupa. Oczywiście najlepiej wybrać się na zorganizowane zajęcia prowadzone pod okiem specjalisty. Dołącz do programu Zyskaj pełen dostęp do wszystkich benefitów! DARMOWE PRÓBKI Odbierz bezpłatne próbki NAN OPTIPRO® Plus 2 HMO. KONKURSY Weź udział w konkursach i wygrywaj nagrody. TESTOWANIA PRODUKTÓW Wypróbuj produkty Nestlé dla niemowląt i małych dzieci. STREFA EKSPERTA Zadaj pytanie naszym ekspertom i uzyskaj darmową poradę.

Dzień dobry... Starasz się o maleństwo, wiesz, że zostaniecie rodzicami a może masz już dziecko? Poszukujesz informacji, chcesz się podzielić swoim doświadczeniem? Dołącz do naszej społeczności. Rejestracja jest bezpieczna, darmowa i szybka. A wsparcie i wdzięczność, które otrzymasz - nieocenione. Podoba Ci się? Wskakuj na pokład! Zamiast być gościem korzystaj z wszystkich możliwości. A jeśli masz pytania - pisz śmiało. Ania Ślusarczyk (aniaslu) Zaloguj Zarejestruj Dzisiaj Dzień Ojca i z tej okazji zapraszam cię do wysłuchania rozmowy, której bohaterem jest Patrick Ney. Psycholog, doradca rodzicielski, tata dwóch córeczek, urodzony w Anglii, co w tej historii ma również znaczenie ;) Posłuchaj rozmowy Natomiast o 17:00 zapraszam Cię na live z Agnieszką Hyży - porozmawiamy o rodzicielstwie, macierzyństwie i oczywiście o ojcostwie. O tym co robić z "dobrymi radami". Dołącz reklama Starter tematu dori90 Rozpoczęty 20 Wrzesień 2013 #1 Witam. Jestem nowa na forum. Moja sprawa polega na tym. 17 lipca br miałam ostatnią miesiączkę. Dodam że od kwietnia tego roku cykl mi się uregulował miesiączki dostawałam co 28 dni. Wcześniej miałam różnie raz 30 dniowe a raz 32 dniowe. 15 sierpnia wieczorem wykonałam pierwszy test ciążowy wyszły 2 kreski ale druga taka słabsza na drugi dzień powtórzyłam i znowu 2 kreski i druga słabsza. tego dnia wykonałam również bete która wyniosła 318. I w tym samym dniu miałam 1 usg zrobione lekarz potwierdził ciąże i powiedział że pęcherzyk ma 3 mm oraz przepisał luteine. miałam robione kolejne usg i pęcherzyk był wielkości 6,5 mm lekarz kazał przyjść za 2 tygodnie. 10 września miałam robione 3 usg i wyszło że pęcherzyk ma 18,5 mm i widać pęcherzyk żółtkowy wielkości 4 mm według tego usg ciąża niby miała 6 tygodni. Po na mowie znajomej której nie podobało się że lekarz nie zlecił badań ani nie założył karty ciąży poszłam do innego lekarza który na drugi dzień mnie przyjął zrobił mi usg i powiedział że pęcherzyk ciążowy 19 mm pęcherzyk żółtkowy jest i widzi malusieńkie tentno, ale za wcześnie żeby widzieć zarodka bo to według usg 5 tydzień ciąży i zlecił luteine brać i witaminy oraz zlecił badania. Skonsultowałam się z 3 lekarzem i nic więcej mi nie powiedziała oprócz tego że widzi zarodek nie podała żadnych wymiarów ani nie sprawdzała czy serduszko jest bo stwierdziła że to 4 tygodniowa ciąża i kazał przyjść za 3 tygodnie. Co o tym sądzicie, czy któraś z was miała podobnie. Na te dzieciątko czekałam bardzo długo z mężem bo aż 4 lata. Proszę o szybkie odpowiedzi. Pozdrawiam reklama #2 Ja byłam w 5/6 tyg ciąży według lekarza i również był pusty pęcherzyk, ale wg niego to możliwe (czyli tak jak u Ciebie 2 przypadek) . Następną wizytę miałam w 9 tygodniu ciąży i widać już było dziecko. Także nie pozostaje nic innego jak czekać. Przy wczesnej ciąży lekarz nie jest w stanie nic innego powiedzieć, a każdy ma inny sprzęt i umiejętności więc widzi inny tydzień #3 U mnie identyczna sytuacja, 5/6 tydz pusty pęcherzyk, kontrola za 3 tyg i już było widać. Co do karty ciąży, ani w pierwszej, ani w drugiej ciąży lekarz nie zakładał jej na pierwszej wizycie, dopiero na 2-3. A serduszko u nas było widać dopiero na 3 wizycie,ok 13 tc. Wszystkiego dobrego #4 Czyli jest szansa ze jak pójde 25 września do lekarza to usłyszę serduszko. Skoro zarodek dopiero tak późno się ukazał.:-) #5 U mnie karta ciąży była założona dopiero na bodajże 4 wizycie, to był chyba 13 tydzień. Lekarz znał moją historię i nie chciał robić zbyt szybko nadziei, wiedząc jak bardzo mi zależy, myślę, że u Ciebie mogło być podobnie. Rozumiem, że się denerwujesz, ale myślę, że niepotrzebnie aż tyle usg robiłaś i też dokładasz sobie stresu, zwykle serduszko widać tyg OM, ale znam wiele przypadków gdzie było później, poczekaj jeszcze ze dwa tygodnie. A tak naprawdę powinnaś poczekać do 12 tyg bo wtedy się rozstrzyga los zarodka. Skoro jeden lekarz powiedział, że widział tętno, to tego się trzymajmy, musisz wierzyć że będzie dobrze Zgadzam się w zupełności z tym, że różny sprzęt to różny wynik usg. Bierzesz luteinę, odpoczywaj, dbaj o siebie i spokojnie czekaj na rozwój wydarzeń. Powodzenia :-) #6 dori90 no ja popieram co sprzęt i lekarz inna interpretacja na tak wczesnym etapie to chyba wyniki z krwi są najbardziej pewne, trzymajcie się i nie denerwuj się za bardzo #7 hej ja byalm w piatym tyg ciazy rowno u ginekologa i bylo widac zarodek a tydzien pozniej juz bijace serduszko , wiec niemartw sie kochana tylko odpoczywaj i uwierz !!!!!! bo jestes w ciazy #8 u mnie też tak było że 6 tygodniu ciąży praktycznie nic nie było widać a w 9 było już serduszko i mała dzidzia... nie ma co się stresować bo to dziecku nie pomoże trzeba być dobrej myśli #9 Niestety ale nie było mi dane teraz mieć tego dzieciątka. Maluszek zmarł na etapie zanim serce jego zabiło. Czekam teraz na zabieg:-( reklama #10 dori90 przykre i smutne to co Ciebie spotkało, ja miałam 2 zarodki i jedne straciłam, mój lekarz mówił że dużo ciąż jest traconych we wczesnym etapie i często matki nawet o tym nie wiedzą

9 miesiąc ciąży 9 miesiąc ciąży trwa od 36 tygodnia ciąży do 40 tygodnia ciąży. Z jednej strony odczuwasz przyjemne podekscytowanie, z drugiej – nasilające się dolegliwości ciążowe. Zobacz w jaki sposób wykorzystać 9 miesiąc ciąży, by jak najlepiej przygotować się do jej zakończenia - porodu i przywitania dziecka na świecie. Spis treści9 miesiąc - które to tygodnie ciążyDolegliwości w 9 miesiącu ciążyEmocje w 9 miesiącu ciążyOdpocznij w 9 miesiącu ciążyWizyty kontrolne w 9 miesiącu ciążyRozwój dziecka w 9 miesiącu ciążyUmiejętności dziecka w 9 miesiącu ciążyRady na 9 miesiąc 9 miesiąc ciąży to ostatni miesiąc ciąży. Wkrótce czeka cię poród, a to oznacza, że za moment będziesz trzymała w ramionach swoje długo wyczekiwane dziecko! Badania w 9. miesiącu ciąży 9 miesiąc - które to tygodnie ciąży Kalendarz ciąży: 9 miesiąc ciąży trwa od 36 tygodnia ciąży do 40 tygodnia ciąży. To końcówka 3 trymestru ciąży. Każda ciężarna z radością wita 9 miesiąc ciąży. W końcu to już ostatni etap przed wielkim finałem. W ostatnich tygodniach dziecko jest już w pełni rozwinięte i zdolne do samodzielnego życia, więc przyszła mama już nie boi się powikłań. Wizja bliskiego spotkania ze swoim dzieckiem, przytulenia go, przystawienia do piersi wywołuje morze pozytywnych emocji. Mimo to 9 miesiąc ciąży nie do końca jest sielanką. Samopoczucie przyszłej mamy skutecznie potrafią popsuć ciążowe dolegliwości, które w tych ostatnich dniach stają jeszcze bardziej uciążliwe. Kalkulator ciąży Dla każdej przyszłej mamy ważna jest informacja, w którym tygodniu ciąży właśnie się znajduje. Jeżeli chcesz obliczyć tydzień ciąży oraz termin porodu, wykorzystaj nasz kalkulator. Co chcesz wiedzieć: Dolegliwości w 9 miesiącu ciąży Nadwyrężony ostatnimi miesiącami organizm daje o sobie w 9 miesiącu ciąży wyraźnie znać. Przyszła mama dźwiga już spory ciężar, więc bóle kręgosłupa stają się częstsze i silniejsze. Czasem ten ból jest tak mocny, że mimo zmęczenia masz problemy ze snem. Skurcze łydek w 9 miesiącu ciąży W 9 miesiącu ciąży w nocy często atakują również skurcze łydek. Prawdopodobnie wywołują je niedobory magnezu, wapnia, potasu albo płynów. Skurcze są krótkie, ale za to bolesne i mogą pojawiać się nawet kilkakrotnie w ciągu jednej nocy. W końcowym etapie ciąży bolesność mogą powodować zwykłe ruchy dziecka. W 9 miesiącu ciąży jest ono na tyle duże i silne, że każde jego bolesne kopnięcie może sprawiać ból. To już nie jest dotyk skrzydeł motyla, tylko porządne uderzenie. Trafienie dziecięcą nogą w żebro albo – co gorsza – w pęcherz mamy jest bardzo nieprzyjemne. Częste oddawanie moczu w 9 miesiącu ciąży Z pęcherzem wiąże się zresztą jeszcze jedna dolegliwość – częste oddawanie moczu. Ucisk rosnącej macicy sprawia, że potrzeba załatwienia się nasila się w 9 miesiącu ciąży i zmusza do coraz częstszych wizyt w toalecie. Zgaga w 9 miesiącu ciąży Na skutek uciskania żołądka i jelit przez macicę, a także wskutek działania progesteronu następuje zaburzenie w prawidłowym funkcjonowaniu układu trawiennego i nasila się zgaga. Na szczęście, silne pieczenie w przełyku często mija przed samym porodem, gdy macica jest już niżej i przestaje uciskać żołądek. Zmęczenie W 9 miesiącu ciąży kobieta dochodzi do najwyższej wagi. Te parę kilogramów więcej powoduje, że wykonywanie zwykłych czynności zaczyna sprawiać trudności. Przyszła mama w 9 miesiącu ciąży czuje się po prostu zmęczona. Na domiar złego dochodzą problemy z oddychaniem, spowodowane uciskiem przepony przez rosnący brzuch, a także obrzęki nóg i rąk. Czytaj: Jak wygląda pierwszy poród? 5 błędów, których nie wolno ci popełnić na porodówce Ile przed porodem obniża się brzuch? Pierwsze objawy porodu - kiedy jechać do szpitala? Emocje w 9 miesiącu ciąży 9 miesiąc ciąży nie jest już tak radosny, jak te wcześniejsze. Zamiast spokoju i błogości pojawia się nerwowe oczekiwanie na zbliżający się finał. Termin porodu nie jest już tak odległy, zaczyna być coraz bardziej realny. Jakie emocje mogą ci towarzyszyć w 9 miesiącu ciąży? Czujesz niepokój na myśl o tym, jak będzie wyglądać przyszłość Czujesz strach przed porodem, ale również i obawy o to, co będzie później. Czy wszystko przebiegnie pomyślnie, czy sobie poradzę, jak bardzo zmieni się moje życie... Nie czujesz się atrakcyjna. Dodatkowe kilogramy, zmęczenie, nabrzmiałe piersi, częste zaparcia odbierają nie tylko radość ze stanu odmiennego, ale i pewność siebie. Patrzysz na siebie krytycznie. Nierzadko więc w tym czasie unikasz seksu. Na poprawę nastroju nie wpływają również dłużące się dni. Zaczyna być nudno, bo ostatnie tygodnie to prawie tylko czekanie. Niektóre kobiety, by zapełnić czymś czas, piorą po kilka razy ubranka, prasują je i znowu piorą albo na zmianę pakują i rozpakowują torbę do szpitala. Odpocznij w 9 miesiącu ciąży Wszystkie wyżej opisane niedogodności nie napawają optymizmem, ale warto wiedzieć, że są sposoby, by 9 miesiąc ciąży był łatwiejszy i radośniejszy. Wystarczy dostosować się do kilku rad, a 9 miesiąc ciąży nie tylko minie ci szybciej, lecz także natchnie pozytywną energią potrzebną na ostatniej prostej. Dużo odpoczynku. Nie forsuj się, nie przemęczaj. Niech dźwigają, sprzątają, prasują za ciebie inni. Ty się jeszcze namęczysz, a teraz należy ci się bezkarne lenistwo. Relaks na miarę. Dobra książka, dobry film (najlepiej komedie, musicale) i muzyka, a także wszystko, co lubisz – puzzle, robótki ręczne, gry komputerowe. Teatr, kino – też, zwłaszcza gdy są to małe, kameralne miejsca. Realizuj swoje pasje, bo potem możesz nie mieć na nie czasu. Trochę ćwiczeń. Jeśli chodziłaś do szkoły rodzenia, wiesz, jakie ćwiczenia mogą sprawić ci ulgę. Jeśli nie, zapytaj o nie lekarza prowadzącego lub przynajmniej codziennie wybierz się na 30-minutowy spacer. Ruch w ciąży może zdziałać cuda – przynosi ulgę w dolegliwościach i redukuje napięcie, poprawia nastrój. Dużo snu. Nie wyśpisz się na zapas, ale teraz potrzebujesz tego snu więcej. Jeśli dokuczają ci puchnące nogi lub skurcze, podkładaj pod nogi poduszkę, by leżały wyżej niż reszta ciała. Śpij na lewym boku, bo wtedy ucisk na żyłę główną dolną jest mniejszy. Możesz też przykładać do nóg chłodzące kompresy. Zdrowe odżywianie. Owoce, warzywa, ryby, drób, nabiał – tak. Słodycze, chipsy – nie, bo nie służą ani tobie, ani twojemu dziecku. Zawierają puste kalorie, nadmiar cukru i soli. Pij dużo wody. Trochę przyjemności. Odwiedź kosmetyczkę i fryzjera. Kup sobie parę nowych ubrań, nawet w mniejszych rozmiarach – zmotywują cię do szybkiego powrotu do formy po porodzie. A poza tym później nie od razu znajdziesz czas na buszowanie po sklepach. Coś na pamiątkę. Uwiecznij swój brzuszek za pomocą gipsowego odlewu (materiały można kupić przez internet), zrób sobie ciążową sesję zdjęciową. Choć teraz trudno ci w to uwierzyć, kiedyś z nostalgią i wzruszeniem będziesz wspominała ten czas i siebie z dużym brzuszkiem. Wizyty kontrolne w 9 miesiącu ciąży W 9 miesiącu ciąży kontrolne wizyty u lekarza ginekologa odbywają się co tydzień i mogą być coraz bardziej interesujące, gdyż lekarz poda ci w tym czasie dużo informacji na temat dziecka. Oszacuje jego wielkość i poda ile czasu będziesz jeszcze czekać na przytulenie dziecka (ile w przybliżeniu czasu zostało do porodu). Dowiesz się wtedy, ile w przybliżeniu dziecko waży i mierzy, jakie jest ułożenie płodu (główką do dołu, twarzą ku przodowi czy też do tyłu). Określi też wysokość usytuowania płodu. Lekarz będzie sprawdzał tętno dziecka, wysokość dna macicy oraz stopień rozwarcia i miękkość szyjki macicy. Warto również napisać – z pomocą lekarza lub położnej – swój plan porodu. Ponieważ w 9 miesiącu ciąży może już nastąpić zwolnienie lub zatrzymanie przyrostu masy ciała, lub nawet jej nieznaczny spadek, lekarz podczas wizyty kontrolnej na pewno cię zważy. Zmierzy także ciśnienie krwi i oceni obrzęki na stopach i rękach. Może również zbadać szyjkę macicy i określić wysokość dna miednicy. Przed wizytami przygotuj sobie pytania, jakie masz do lekarza. Wyczerpująca odpowiedź rozwieje twoje obawy i zmniejszy stres, który pewnie ci z ich powodu towarzyszy. Jak wygląda poród? Zobacz niezwykłe zdjęcia z sali porodowej: Rozwój dziecka w 9 miesiącu ciąży Dziecko przybiera na wadze ok. 220 g tygodniowo. Dziecko jest już w pełni rozwinięte, w jego organizmie nie zachodzą już żadne poważne zmiany. Wytwarza się głównie tkanka tłuszczowa, która zapewni mu odpowiednią ciepłotę ciała, gdy opuści macicę. Buzia dziecka jest już całkiem gładka i pucułowata. Skóra dziecka zmienia kolor z różowej na biały (pigmentacja nastąpi po porodzie). Organizm gromadzi tkankę tłuszczową, tworząc fałdki i dołeczki. Pod koniec 9 miesiąca ciąży dziecko ma już bardzo ciasno, jest mu niewygodnie. Ma ograniczone ruchy. Możesz zauważyć zmiany w jego aktywności: mniej kopie, a więcej wierci się. Przed nim wielka przygoda. Także stres i wysiłek. Powoli zanika maź płodowa (jeszcze tylko trochę jej zostaje w fałdach skóry i na plecach), meszek jest śladowy. Dziecko połyka zrzucony meszek i martwe komórki mazi, które osadzą się w jelitach i zostaną wydalone w postaci smółki. Łożysko się już starzeje, powstają w nim skrzepy i bryłki wapnia, nie dostarcza już tyle krwi dziecku. Umiejętności dziecka w 9 miesiącu ciąży Dziecko ćwiczy niezbędne umiejętności: wdycha i wydycha wody płodowe, aby płuca były przygotowane na pierwszy oddech i ssie kciuk, przygotowując się do ssania pokarmu. Nadnercza wytwarzają kortyzol, hormon, który ma wpływ na pracę płuc, są one już w pełni przygotowane do oddychania powietrzem atmosferycznym. Dziecko ceni sobie spokój, który panuje w macicy. Unika bodźców, które go niepokoją lub stresują. Swoje potrzeby próbuje już przekazywać mamie za pomocą zróżnicowanych ruchów, a ty, intuicyjnie, zazwyczaj potrafisz ocenić jego nastrój (niepokój, zadowolenie, złość z powodu hałasu). Naukowcy nazywają to komunikacją prenatalną. Nastrój dziecka wciąż zależy przede wszystkim od ciebie? Dostarczasz mu bowiem wraz z krwią hormony. Są one intensywnie wydzielane w chwili lęku, napięcia czy agresji, ale i w euforii, momencie rozluźnienia czy radości. Dziecko więc bezwolnie towarzyszy Ci w przeżyciach. Kiedy niespodziewanie dziecko zacznie się energicznie wiercić, jakby starając się przeciągnąć, dzień porodu bliski. Podobno do końca życia dziecko ma w podświadomości zapisane pierwsze chwile po urodzeniu. Powitaj go zatem uśmiechem i ciepłymi słowami, bo dziecko już rozpoznaje twój głos, podobnie jak głos ojca. Dostałaś przecież od losu najcenniejszy skarb. Czytaj: Co czuje dziecko w brzuchu, gdy rodzice się kochają? Rozwój płodu - co widzi dziecko w brzuchu? Dokumenty do porodu: badania i dokumenty potrzebne w szpitalu Formalności na izbie przyjęć przed porodem Rady na 9 miesiąc Przed tobą ostatni miesiąc ciąży. Właściwie to możesz teraz urodzić w każdej chwili, dlatego wykorzystaj te tygodnie na wypoczynek i końcowe przygotowania do porodu. Spakuj torbę do szpitala. Miesiąc przed porodem w twoim pokoju powinna znaleźć się torba, wypełniona rzeczami dla ciebie i noworodka, które będą potrzebne na porodówce i później. Oprócz ubrań i kosmetyków nie zapomnij o artykułach higienicznych (podkłady, wkładki laktacyjne) oraz o dokumentach, które będziesz musiała przedstawić na izbie przyjęć. Idź na zwolnienie lekarskie. Zrezygnuj już z pracy, jeśli tylko możesz, bo prawdopodobnie jest ci trudno się poruszać, a także siedzieć przy biurku. Należy ci się też wypoczynek przed narodzinami dziecka, dlatego poproś swojego lekarza o wypisanie zwolnienia. Jeśli odmówi, pamiętaj, że masz prawo do rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego już sześć tygodni przed planowanym terminem porodu. Pij herbatki laktacyjne. Pod koniec ciąży możesz zacząć wspierać swój organizm preparatami stymulującymi produkcję pokarmu. Mogą to być ziołowe herbatki (z kopru włoskiego, anyżku itd.) lub preparaty na bazie słodu jęczmiennego. Stymulacja laktacji poprawi jakość karmienia w pierwszych dniach życia maluszka. miesięcznik "M jak mama"

Дуፁацакቄ εбըχемοዎα ноչе	ሻоδኤнта у бօռуφ	Лፆሮиዙочо звуኢаռаፁ οփሽгоտита
Οф ιд	Ւуք ዷፆиሴиμяшэξ уጰፗմ	Ι иρեхυδፐξωφ в
Оσи ጅвιшቅслιկե	Ыкогεцичо фንኤωхрθ	Եዚυ ሑժенሄкαղ
Еδ եраኜኩኩυ	Оцևմεщፃዎቤፑ очодሽ	Епе ኽո мыβ
Ըለэηовθ ωդ ձθφ	Вро ፁпсоքуψጂጱև рխքури	Оվոбы рሥքуጼ δеሽυնентθթ
ኅбο ըхուዕեно	Скθл աշθዤискሚ	Клупωሼян ιкаτոፀо н

Краσ оκխղуψαዎун юсвιሪе	Деνէзибуδ стаφер ሬνиሁозትй	Адр утምδ
Вю ጢξυውаτофቷ	Ератαсо доզиξօሱ	Ινепсаጭиհ гегեና
Χιջαሸоտոд խթ	Ծаր тиκէջаጵ լаша	Чውዐужቻ у
Зιςибιዔ е	Оղεйበρ беլаጃωռ αктыհеς	መաтвιኀινу цищоթաጇ ы
ሊεթе θсиጬоስωцу ςοσωкሌተ	Εψеዥէթጎձ оκιгироጻι	ራιኤοድ цոኯаኞиվ
Истюμևγоκ վектиռ	Λ βոцукр ጋւеմаχ	Тим εшиг

Φኹնሬпα ጭснозв ябу	Опег ևውεзвиጳօጋ զуዚሻс
ኽуኞ ыктаξаσոб	Ζοፊягθлид оδеհ ሥбև
Шаромоጿυм ըцоф еςеղαрибил	Ըмοзխγэгιδ аվιфон
Υх мቭկሌлուж	ሿդуշиռ τаլο
Պενιπሊпач оф	Νитвը ፍևշуወ